Το Ουλάν Μπατόρ (Μογγολικά:Улаанбаатар - Ουλαανμπαατάρ) είναι η πρωτεύουσα της Μογγολίας.
Το Ουλάν Μπατόρ είχε διάφορα ονόματα κατά τη διάρκεια της ιστορίας του. Από το 1639, οπότε ιδρύθηκε, μέχρι το 1706 ήταν γνωστό σαν Ούργκα (Örgöö), από το 1706 - 1911 ονομαζόταν Ιχ Χιούρεε ή απλώς Χιούρεε (Μογγολικά:Ikh = μεγάλος, Khüree = κατασκήνωση). Όταν η πόλη έγινε πρωτεύουσα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Μογγολίας, μετονομάστηκε σε Ουλάν Μπατόρ («κόκκινος ήρωας»), προς τιμήν του εθνικού ήρωα της χώρας Νταμντίν Σιουχμπαατάρ, οι πολεμιστές του οποίου απελευθέρωσαν τη Μογγολία από την Κινέζικη κατοχή με τη βοήθεια του κόκκινου στρατού.
Το Ουλάν Μπατόρ ιδρύθηκε το 1639 ως μία περιοδεύουσα μονή με την ονομασία Ούργκα (Örgöö) και αποτελούταν από γιούρτες, νομαδικές εγκαταστάσεις με αντίσκηνα. Αρχικά βρίσκοταν στη λίμνη Σιρέετ Τσαγκάαν στο σημερινό Οβορχανγκάι, περίπου 250 χλμ. από τη σημερινή του τοποθεσία, ενώ προορίζονταν ως έδρα του Ζαναμπαζάρ, πρώτου Τζεμπτσουντάμπα Χουτουγκτού.
Ως περιοδεύων μοναστηριακός οικισμός, συχνά μετακινούταν σε διάφορες περιοχές κατά μήκος των ποταμών Σελέγκε, Ορχόν και Τούουλ, ανάλογα με τις ανάγκες των νομάδων κατοίκων του σε προμήθειες. Κατά τους πολέμους Τζουνγκάρ στα τέλη του 17ου αιώνα, μετακινήθηκε προς την εσωτερική Μογγολία. Με την ανάπτυξη του οικισμού μειώθηκαν και οι μετακινήσεις του και το 1778 η κινητή αυτή πολιτεία εγκαταστάθηκε πλέον μόνιμα στη σημερινή της θέση, κοντά στους ποταμούς Σέλμπε και Τούουλ, και στη διαδρομή των καραβανιών ανάμεσα στο Πεκίνο και την Κιάχτα. Μετά από αίτημα του Γιουντεντόρτζι στον αυτοκράτορα Κιανλόνκ, αναγνωρίστηκε επίσημα η τελετή τιμής στο βουνό Μπογκντ Χαν Ουούλ το 1778, στη σκιά του οποίου βρίσκοταν πλέον το Ουλάν Μπατόρ, εξασφαλίζοντας ετήσιες συνδρομές για την πόλη. Η πόλη έγινε έδρα όχι μόνο του Τζεμπτσουντάμπα Χουτουγκτού, αλλά και των απεσταλμένων της κινεζικής δυναστείας των Κινγκ. Έτσι, μία μόνιμη κινεζική εμπορική πολιτεία αναπτύχθηκε για χιλιόμετρα ανατολικά του κέντρου της πόλης, κατά μήκος της εμπορικής διαδρομής. Από το 1778, η πόλη της Ούργκα είχε περίπου 10.000 μοναχούς που τηρούσαν ευλαβικά μοναστικούς κανόνες. Παράλληλα, η πόλη δεχόταν επισκέψεις αρκετών ξένων αποστολών και ταξιδιωτών, ενώ το 1806 έφτασε στην πόλη αποστολή 130 ανδρών από τη Ρωσία και το 1863 ιδρύθηκε εκεί το ρωσικό προξενείο.
Στις αρχές του 20ου αιώνα, το Ιχ Κουρέε είχε πληθυσμό περίπου 25.000 κατοίκων, από τους οποίους περίπου οι 10.000 ήταν βουδιστές μοναχοί ή εργάζονταν στα μοναστήρια. Το 1911, με τη δυναστεία των Κινγκ στην Κίνα να καταρρέει, οι αρχηγοί των Μογγόλων συναντήθηκαν στην πόλη με στόχο να αποτινάξουν την κυριαρχία δύο αιώνων των Μαντσού στη χώρα. Στις 29 Δεκεμβρίου του 1911, ο 8ος Τζεμπτσουντάμπα Χουτουγκτού ανακηρύχθηκε ηγεμόνας της ανεξάρτητης Μογγολίας και έλαβε τον τίτλο του Μπογκντ Χαν. Το Κουρέε, ως έδρα του Τζεμπτσουντάμπα Χουτουγκτού αποτέλεσε την προφανή επιλόγή πρωτεύουσας για το νέο κράτος. Παρολ' αυτά, η τρίπλευρη συμφωνία του 1915 ανάμεσα στη Ρωσία, τη Μογγολία και την Κίνα, παραχώρησε απλή αυτονομία στη Μογγολία. Το 1919, η Μογγολική αριστοκρατία με την αντίθετη γνώμη του Μπογκντ Χαν, συμφώνησε με τον Κινέζο κυβερνήτη Τσεν Γι στην επίλυση του μογγολικού προβλήματος με όρους της εποχής των Κινγκ. Πριν όμως αυτή η συμφωνία τεθεί σε ισχύ, τα κινεζικά στρατεύματα κατέλαβαν του Κουρέε και κατάργησαν πλήρως την αυτονομία.
Το 1921 η πόλη άλλαξε δύο φορές καθεστώς, καθώς το Φεβρουάριο μικτές ρωσικές και μογγολικές δυνάμεις με ηγέτη τον βαρόνο Ουγκέρν κατέλαβαν την πόλη, απελευθερώνοντας τον Μπογκντ Χαν και εξουδετερώνοντας τα κινεζικά φυλάκια. Η κατάληψη της Ούργκα (Κουρέε) από τον Ουγκέρν επέφερε βανδαλισμούς και λεηλασίες στην πόλη, καθώς και την πλήρη εξάρθρωση της εβραϊκής κοινότητας εκεί. Στις 22 Φεβρουαρίου του 1921, ο Μπογκντ Χαν στέφθηκε ξανά πρίγκηπας (χαν) της Μογγολίας. Παράλληλα όμως, μία κουμμουνιστική δύναμη Μογγόλων με υποστήριξη από τους σοβιετικούς σχηματίστηκε στη Ρωσία και εισέβαλε στη Μογγολία, οδηγώντας στην ήττα των στρατιωτών του Ουγκέρν τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Ένα μήνα μετά, ο νέος αυτός στρατός κατέλαβε πάλι την Ούργκα. Τελικά, στις 29 Οκτωβρίου του 1924 η πόλη μετονομάστηκε Ουλάν Μπατόρ (σημ. κόκκινος ήρωας), ως αναφορά στον Σουχμπαατάρ, ηγέτη του μογγολικού κομμουνιστικού στρατού, ο οποίος πέθανε τον προηγούμενο χρόνο.
Κατά την περίοδο της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, και ειδικότερα μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τα περισσότερα τμήματα καταυλισμών της πόλης με γιούρτες αντικαταστάθηκαν από κτίρια διαμερισμάτων σοβιετικού τύπου, συχνά με τη χρηματοδότηση της ΕΣΣΔ. Ο αστικός σχεδιασμός ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα της σύγχρονης πόλης είναι αποτέλεσμα της κατασκευαστικής περιόδου μεταξύ του 1960 και του 1985. Ο υπερμογγολικός σιδηρόδρομος, που συνδέει το Ουλάν Μπατόρ με τη Μόσχα και το Πεκίνο, ολοκληρώθηκε το 1956.
Το Ουλάν Μπατόρ είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.350 μέτρα, ελαφρώς ανατολικότερα από το κέντρο της Μογγολίας. Βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Μπογκντ Χαν Ούουλ, κοντά στον ποταμό Τούουλ. Το Ουλάν Μπατόρ λόγω της θέσης του - σχετικά σε βόρειο παράλληλο, σε ψηλό υψόμετρο και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την κοντινότερη ακτή - είναι η πιο κρύα πρωτεύουσα του κόσμου, με σύντομα θερμά καλοκαίρια και μακρείς πολύ ψυχρούς και ξηρούς χειμώνες. Η μέση ετήσια θερμοκρασία της περιοχής είναι -1,3 °C.