Η σύγκρουση των εθνικισμών

Στην αστάθεια που χαρακτηρίζει το τελευταίο διάστημα τις σινοαμερικανικές σχέσεις έρχεται να προστεθεί η εσωτερική πολιτική αβεβαιότητα στις δύο χώρες. Τον Οκτώβριο, αναμένεται να συγκληθεί το 18ο συνέδριο του Κ. Κ. Κίνας όπου, πλην συγκλονιστικού απροόπτου, το δίδυμο Χου Ζιντάο - Γουέν Τζιαμπάο θα παραδώσει τη σκυτάλη στη νέα κομματική και κρατική ηγεσία της επόμενης δεκαετίας. Λίγο αργότερα, ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος Μιτ Ρόμνεϊ θα αναμετρηθούν για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε αυτό το φόντο, η εκμετάλλευση εθνικιστικών συναισθημάτων εναντίον της «κίτρινης απειλής» και της «αλαζονικής υπερδύναμης», αντίστοιχα, αποτελούν ισχυρό όπλο στη φαρέτρα των ένθεν κακείθεν διεκδικητών της εξουσίας.Στην Αμερική, τείνει να διαμορφωθεί ένας άτυπος και ετερόκλητος αντικινεζικός συνασπισμός: Οι Ρεπουμπλικανοί, που παρουσιάζουν τον Ομπάμα ως «ασθενή πρόεδρο», ενδοτικό έναντι (και) της Κίνας. Το κατεστημένο του Πενταγώνου και των υπηρεσιών ασφαλείας, που δεν βλέπει με καλό μάτι τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών και τη διεθνή αναδίπλωση της υπερδύναμης. Εργατικά συνδικάτα που πλήττονται από τη μετανάστευση κεφαλαίων στην Κίνα και αμερικανικές επιχειρήσεις που αφανίζονται από το «βαρύ πυροβολικό» των φθηνών κινεζικών προϊόντων. Κινήματα κατά της παγκοσμιοποίησης, όπως το Occupy Wall Street, και ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα.Στην Κίνα, ο εξοστρακισμός του Μπο Σιλάι, οπαδού μιας πιο εξισωτικής κοινωνικής πολιτικής στο εσωτερικό και πιο διεκδικητικής έναντι των ΗΠΑ γραμμής στον διεθνή στίβο, μεταφράστηκε ως πολιτική περιθωριοποίηση των «νεομαοϊκών». Δεν αποκλείεται όμως τα φαινόμενα να απατούν. Ηδη, οι κινεζικές αρχές, οι οποίες το προηγούμενο δίμηνο έκλεισαν αρκετές ιστοσελίδες των «νεομαοϊκών», έσπευσαν μετά το διπλωματικό επεισόδιο με τον Τσεν Γκουαγκτσέγκ να κλείσουν και την πλέον προβεβλημένη ιστοσελίδα του φιλελεύθερου - φιλοδυτικού ρεύματος Unirule. Πρόκειται για την ιστοσελίδα του ομώνυμου Ινστιτούτου Οικονομικών του Πεκίνου, που ιδρύθηκε το 1993 από τον Μάο Γιουσί. Το κλείσιμο της ιστοσελίδας ανακοινώθηκε τη στιγμή που ο 83χρονος Μάο ετοίμαζε τις αποσκευές του για την Ουάσιγκτον, όπου επρόκειτο να παραλάβει το Βραβείο Μίλτον Φρίντμαν από το Ινστιτούτο Cato, προπύργιο της σκληρής αμερικανικής Δεξιάς.Γενικότερα, οι κινεζικές ελίτ αρχίζουν να προβληματίζονται αν ο ιδιόμορφος γάμος συμφέροντος με τις ΗΠΑ μαζική αγορά αμερικανικών ομολόγων από την Κίνα, που καλύπτει το χρέος της υπερδύναμης για να συνεχίσει να πουλάει τα εμπορεύματα στην τεράστια αγορά της εξακολουθεί να είναι αποδοτικός. Ο Νάιαλ Φέργκιουσον, στον οποίο ανήκει η πατρότητα του όρου Chimerica (China & America), προβλέπει ότι θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου, αντί να συνεχίζεται αυτός ο «δυστυχής γάμος», η Κίνα θα αποφασίσει «να προχωρήσει μόνη της και να αγοράσει παγκόσμια ισχύ με τον δικό της πλούτο».